„Barwy nauki” Instytutu Fizyki Jądrowej PAN – w 70. rocznicę powstania

17 grudnia 2025

Bezpłatnie dostępny e-book przedstawia najciekawsze zagadnienia ostatniej dekady, nad którymi pracowali – i nadal pracują – naukowcy Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. (Źródło: IFJ PAN)

Jubileuszowe publikacje zazwyczaj kojarzą się z suchym wyliczaniem kolejnych faktów. „Barwy nauki”, e-book przygotowany z okazji 70. rocznicy powołania do życia Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, nie wpisuje się w ten schemat. Bezpłatnie dostępna publikacja stara się bowiem przede wszystkim przekazać pasję poznania, napędzającą krakowskich naukowców do odkrywania kolejnych tajemnic przyrody.

Poszukiwania nieznanych fizyce cząstek, detektory promieniowania na pokładzie załogowego statku kosmicznego oblatującego Księżyc, właściwości materii we wnętrzach planet-olbrzymów czy multifraktale pomagające wykrywać procesy degeneracyjne mózgu – to tylko niektóre z tematów przedstawionych w e-booku „Barwy nauki”, proponowanym na świąteczną lekturę przez Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk (IFJ PAN) w Krakowie. Bogato ilustrowana, 47-stronicowa książka, której polską wersję można bezpłatnie pobrać z serwisu prasowego press.ifj.edu.pl, jest rozdziałem wydzielonym z tradycyjnie wydanej, obszernej publikacji jubileuszowej, powstałej z okazji upływającej w tym roku 70. rocznicy powołania do życia IFJ PAN.

„Osiągnięcia naukowe naszego Instytutu stawiają nas w czołówce polskich instytucji naukowych. Sukcesy naszych fizyków nie są jednak wyłącznie pochodną ich rozległej wiedzy. W istotnej części wynikają z głębokiej pasji badania otaczającej nas rzeczywistości i chęci poznawania zasad, na jakich ona funkcjonuje. Dlatego w udostępnionym rozdziale nie tylko honorujemy twórców naszych najważniejszych osiągnięć ostatniej dekady, ale staramy się przede wszystkim pokazać piękno fizycznych zagadnień inspirujących pokolenia naszych badaczy”, mówi prof. dr hab. Bogdan Fornal, Zastępca Dyrektora ds. Naukowych IFJ PAN.

W ciągu 70 lat działalności IFJ PAN fizycy Instytutu mierzyli się z zagadkami natury w pełnym zakresie rozciągłości jej skal czasowych i przestrzennych. Badano tu zjawiska zachodzące z udziałem kwarków, jąder atomowych, cząsteczek chemicznych. Podejmowano zagadnienia dotyczące procesów i struktur istotnych w skali całego Wszechświata. Za sukcesami niejednokrotnie stała wręcz niewiarygodna pasja poznania, połączona z czasami trudną do zrozumienia wytrwałością. Niewiele osób na przykład pamięta, że gdy po zniszczeniach drugiej wojny światowej próbowano w Krakowie zainicjować badania nad fizyką jądrową, fizycy (wtedy jeszcze z Uniwersytetu Jagiellońskiego) jedyne dostępne źródła promieniowania – preparaty torowe – musieli wypożyczać ze szpitali, naturalnie tylko na noc. Teraz, dzięki gromadzonej przez wiele dekad wiedzy, wraz z lekarzami codziennie niszczą komórki nowotworowe za pomocą precyzyjnie kontrolowanych wiązek protonów. Ten szlak – od tajemnicy natury do konkretnego zastosowania, od prozy badań po spektakularny wynik – jest wyraźnie widoczny na wielu stronach „Barw nauki”.

„Udostępniamy e-book jako świąteczny upominek zamykający jubileuszowy rok Instytutu, upominek przygotowany z myślą o tych wszystkich, którzy są zawsze spragnieni wiedzy pochodzącej z samego frontu nauki, nierzadko nowej nie tylko dla nich, ale i dla samych naukowców”, mówi mgr Iwona Świerblewska, kierownik Działu Obsługi Badań Naukowych IFJ PAN – i jednocześnie podkreśla: „Udostępniona książka to także swojego rodzaju podsumowanie szerokiej działalności popularyzującej naukę, prowadzonej przez nasz instytut konsekwentnie od wielu lat”.

E-book „Barwy Nauki” można pobrać z serwisu prasowego IFJ PAN lub bezpośrednio pod linkiem http://press.ifj.edu.pl/news/2025/12/17/Barwy_nauki.pdf.

E-Book:

[„Barwy Nauki” (IFJ PAN, Kraków 2025)]

Kontakt:

mgr Iwona Świerblewska
Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk
tel.: +48 12 662 8181
email: iwona.swierblewska@ifj.edu.pl

Materiały graficzne:

Bezpłatnie dostępny e-book przedstawia najciekawsze zagadnienia ostatniej dekady, nad którymi pracowali – i nadal pracują – naukowcy Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. (Źródło: IFJ PAN)