Najnowsze artykuły
Kosmiczna inflacja: Higgs żegna się ze swoim „mniejszym bratem”
7 czerwca 2017
W pierwszych chwilach po Wielkim Wybuchu Wszechświat mógł się rozszerzać nawet miliardy miliardów miliardów razy szybciej niż obecnie. Za tak gwałtowną ekspansję powinno odpowiadać dotychczas nieznane pole sił, przenoszące oddziaływania za pomocą nowej cząstki: inflatonu. Z najnowszej analizy rozpadów mezonów pięknych, wykonanej w ramach eksperymentu LHCb przez fizyków z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie we współpracy z Uniwersytetem w Zurychu, wynika jednak, że najbardziej prawdopodobny lekki inflaton – cząstka o cechach słynnego bozonu Higgsa, lecz mniej masywna – niemal na pewno nie istnieje.
W zderzeniach jąder atomowych tworzą się „ogniste smugi”
10 maja 2017
Przy wielkich energiach zderzenie masywnych jąder atomowych w akceleratorze generuje setki, a nawet tysiące cząstek, wchodzących między sobą w liczne interakcje. W Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie wykazano, że przebieg tego złożonego procesu można przedstawić za pomocą zaskakująco prostego modelu: ekstremalnie gorąca materia oddala się od miejsca kolizji rozciągając się wzdłuż pierwotnego toru lotu w smugi, przy czym im smuga bardziej odległa od osi zderzenia, tym większa jej prędkość.
Najdokładniejszy pomiar rzadkiego rozpadu mezonów potwierdza współczesną fizykę
12 kwietnia 2017
Każda teoria fizyczna jest mniej lub bardziej, ale zawsze tylko uproszczonym odwzorowaniem rzeczywistości i w konsekwencji ma określony zakres stosowalności. Wielu naukowców pracujących przy eksperymencie LHCb w CERN miało nadzieję, że właśnie osiągnięta, wyjątkowa dokładność pomiarów rzadkiego rozpadu mezonu pięknego Bs0 pozwoli wreszcie wyznaczyć granice Modelu Standardowego, obecnej teorii budowy materii, i ujawni pierwsze zjawiska nieznane współczesnej fizyce. Tymczasem spektakularny wynik najnowszej analizy jedynie rozszerzył zakres stosowalności Modelu.
Nanoinżynieria fononowa: Nowo odkryte drgania nanowysp efektywniej rozproszą ciepło
8 marca 2017
Dwukrzemek europu już od pewnego czasu przyciąga uwagę naukowców. Uznawany za obiecujący dla elektroniki i spintroniki, materiał ten został ostatnio poddany przez zespół fizyków z Polski, Niemiec i Francji kompleksowym badaniom wibracji jego sieci krystalicznych. Wyniki przyniosły niespodziankę: osadzone na podłożu z krzemu, niektóre struktury dwukrzemku europu okazują się drgać w sposób wyraźnie poszerzający możliwości projektowania nanomateriałów.
Negatyw, lecz nie doskonały: Pierwszy ślad różnic między materią a „zwykłą” antymaterią
22 lutego 2017
Świat wokół nas jest zbudowany głównie z barionów, cząstek składających się z trzech kwarków. Dlaczego nie ma w nim antybarionów, skoro tuż po Wielkim Wybuchu materia i antymateria powstawały w dokładnie takich samych ilościach? Wiele wskazuje, że po wielu dekadach poszukiwań fizycy są bliżej odpowiedzi na to pytanie. W eksperymencie LHCb przy Wielkim Zderzaczu Hadronów właśnie natrafiono na pierwszy ślad różnic między barionową materią a antymaterią.
Nuklearny surfing: Zaobserwowano, jak protony „łapią fale” na powierzchni jąder atomowych
14 grudnia 2016
Nie wystarczy wyczekać na dobrą falę, trzeba jeszcze umieć na nią „wskoczyć”. Problemy tak dobrze znane surferom okazują się być nieobce nawet... protonom. Niedawno zakończony eksperyment, zrealizowany przez fizyków z Polski, Włoch i Francji, dostarcza nowych informacji o surfingu absolutnie ekstremalnym: o protonach synchronizujących swój ruch z wibracjami jądra atomowego.
Kluczowa rola pomijanego składnika języka i literatury
30 listopada 2016
Wszystko wskazuje na to, że udało się rozwiązać zagadkę występującą we wszystkich ludzkich językach, od niemal stu lat intrygującą zwłaszcza matematyków i lingwistów zajmujących się badaniami statystycznymi literatury. Nowe analizy częstotliwości występowania wyrazów w najsłynniejszych książkach, przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, pokazują, że nasze języki są strukturami bardziej złożonymi i bardziej kompletnymi niż się nam dotychczas wydawało.
Znaleziono najlżejsze superzdeformowane trójosiowo jądro atomowe
19 października 2016
Jądra atomowe ciężkich pierwiastków nie muszą mieć kształtu kulistego: mogą być wyraźnie wydłużone lub spłaszczone wzdłuż jednej, dwóch, a nawet trzech osi. Międzynarodowa grupa fizyków, kierowana przez naukowców z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie i Środowiskowego Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego, właśnie przedstawiła wyniki eksperymentów wskazujących, że do skomplikowanych superdeformacji jąder atomowych dochodzi także w pierwiastkach znacznie lżejszych.
W LHC powabne bliźniaki wkrótce zdominują jedynaków
8 czerwca 2016
W obszarze energii penetrowanym przez akcelerator LHC zaczyna dominować nowy mechanizm kreacji cząstek, stwierdzili naukowcy z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Konfrontacja przewidywań teoretycznych z danymi z pomiarów nie pozostawia wątpliwości: energie zderzeń są obecnie tak duże, że jedne z cząstek elementarnych, mezony zawierające kwarki powabne, zaczynają powstawać w parach równie często jak pojedynczo - a nawet częściej!