Najnowsze artykuły

LHCb: W korelacjach widać niuanse procesu narodzin cząstek

23 listopada 2023

Wysokoenergetyczne kolizje jonów w Wielkim Zderzaczu Hadronów są zdolne wytworzyć plazmę kwarkowo-gluonową. Tylko czy do jej powstania naprawdę są konieczne ciężkie jądra atomowe? A nade wszystko: jak z takiej plazmy rodzą się później cząstki wtórne? Kolejnych poszlak w poszukiwaniach odpowiedzi na te pytania dostarcza najnowsza analiza zderzeń protonów z protonami lub jonami, zaobserwowanych w ramach eksperymentu LHCb.

więcej

Tani i wydajny katalizator etanolu z nanocząstek stapianych laserem

8 listopada 2023

Ogniwa paliwowe zasilane etanolem uchodzą za obiecujące źródła zielonej energii elektrycznej. Przy ich produkcji używa się jednak drogich katalizatorów z platyny. Badania nad laserowym stapianiem zawiesin, przeprowadzone w Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, naprowadziły naukowców na trop materiałów katalizujących etanol z efektywnością podobną – a potencjalnie nawet większą – jak platyna, przy tym zbudowanych z wielokrotnie tańszego pierwiastka.

więcej

Lasery rentgenowskie: Dlaczego jaśniej oznacza ciemniej?

18 października 2023

Gdy coś oświetlamy, zwykle oczekujemy, że im jaśniejszego użyjemy źródła, tym jaśniejszy będzie otrzymany obraz. Reguła ta działa również w przypadku ultrakrótkich impulsów światła laserowego – lecz tylko do pewnego momentu. Odpowiedź na pytanie, dlaczego rentgenowski obraz dyfrakcyjny może „ściemnieć” gdy promieniowania elektromagnetycznego jest więcej, nie tylko pozwala lepiej zrozumieć oddziaływanie światła z materią, ale także daje nadzieję na produkcję impulsów laserowych istotnie krótszych od dotychczasowych.

więcej

Naukowcy odkryli promieniowanie gamma o rekordowej energii pochodzące z pulsara

6 października 2023

Naukowcy korzystający z obserwatorium H.E.S.S. w Namibii odkryli promieniowanie gamma o rekordowej energii pochodzące z martwej gwiazdy zwanej pulsarem. Energia fotonów tego promieniowania sięga 20 teraelektronowoltów, czyli mniej więcej dziesięć bilionów razy więcej niż energia fotonów światła widzialnego. Obserwacja ta jest trudna do pogodze¬nia z teorią powstawania promieniowania gamma wysokich energii w pulsarach, jak donosi międzynarodowy zespół w czasopiśmie Nature Astronomy.

więcej

Ważny krok ku nowatorskiej metodzie wczesnego diagnozowania raka

4 października 2023

Zmiany właściwości mechanicznych komórek należą do najwcześniejszych objawów formującego się nowotworu. Jedną z poważniejszych przeszkód na drodze do wykorzystania mechaniki w diagnozowaniu raka był do tej pory brak ustandaryzowanej procedury pomiarowej, gwarantującej powtarzalność i wiarygodność wyników. Dzięki europejskiej współpracy naukowej z udziałem Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie przeszkodę tę właśnie udało się usunąć.

więcej