Najnowsze artykuły

Bliski Ziemi mikrokwazar źródłem potężnego promieniowania

17 października 2024

Współczesna astronomia tkwiła w przekonaniu, że strugi materii odpowiedzialne za istnienie elektromagnetycznego promieniowania kosmicznego o szczególnie dużych energiach są generowane tylko przez jądra aktywnych galaktyk odległych od Ziemi. Z właśnie upublicznionych danych z obserwatorium HAWC wyłania się inny obraz rzeczywistości: źródłami fotonów gamma o ekstremalnie wielkich energiach okazują się być również dżety wybiegające z obiektów należących do naszego wewnątrzgalaktycznego „podwórka”.

więcej

Pierwszy spójny obraz jądra atomowego z kwarków i gluonów

15 października 2024

Jądro atomowe składa się z protonów i neutronów, cząstek istniejących dzięki interakcjom kwarków spajanych gluonami. Wydawałoby się więc, że odtworzenie za pomocą samych kwarków i gluonów wszystkich właściwości jąder atomowych obserwowanych w dotychczasowych eksperymentach jądrowych nie powinno być trudne. Sztuki tej udało się jednak dokonać dopiero teraz, przy udziale fizyków z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.

więcej

Europejski laser rentgenowski bada słabo poznany stan materii

7 sierpnia 2024

Właściwości ciepłej plazmy o gęstości ciała stałego do niedawna były znane w niewielkim stopniu. Teraz, dzięki użyciu laserów rentgenowskich, fizycy zdobywają coraz więcej informacji o tym równie ważnym, co zagadkowym stanie materii. Pierwsze kompleksowe obserwacje zachodzących w nim procesów jonizacji, wykonane za pomocą Europejskiego Lasera na Swobodnych Elektronach (European XFEL), właśnie zostały zaprezentowane na łamach jednego z najbardziej prestiżowych czasopism fizycznych.

więcej

Higgs wydaje się nie zawierać elementów nowej fizyki

10 lipca 2024

Bozon Higgsa został odkryty w detektorach akceleratora LHC już kilkanaście lat temu. Okazał się cząstką tak trudną do wyprodukowania i obserwacji, że mimo upływu czasu jego właściwości wciąż nie zostały poznane z zadowalającą dokładnością. Teraz wiemy już nieco więcej o jego pochodzeniu – dzięki właśnie upublicznionemu osiągnięciu miedzynarodowej grupy teoretyków z udziałem Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie.

więcej

Nanocząstki złota zabijają nowotwory – ale nie tak, jak myślano

26 czerwca 2024

Drobiny złota o rozmiarach miliardowych części metra są zabójcze dla komórek nowotworowych. Fakt ten był znany od dłuższego czasu, podobnie jak prosta zależność: komórki miały ginąć tym szybciej, im mniejszych nanocząstek używano do ich zwalczania. Z najświeższych badań, przeprowadzonych w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN z użyciem nowatorskiej techniki mikroskopowej, wyłania się jednak ciekawszy, bardziej złożony obraz tych interakcji.

więcej